در میان زیارتگاه‌های تاریخی اصفهان، امامزاده ماستی یا امامزاده درب امام یکی از شناخته‌شده‌ترین مکان‌هاست که هم از نظر معماری و هم از نظر باورهای عامه مردم اهمیت ویژه‌ای دارد. این بقعه در محله سنبلستان، نزدیک محله قدیمی دردشت قرار گرفته و آرامگاه دو امامزاده بزرگوار به نام‌های ابراهیم بطحا و زین‌العابدین است.
چرا می‌گویند امامزاده ماستی؟
یکی از پرسش‌های رایج زائران و گردشگران این است که چرا میگن امامزاده ماستی؟ پاسخ این سؤال در یک روایت تاریخی و آیینی نهفته است. گفته می‌شود زمانی که این دو امامزاده به ایران آمدند، در خانه یکی از نوادگان «سعید بن جبیر» پناه گرفتند. میزبان برای آوردن نان و ماست به خانه رفت، اما در همین هنگام دشمنان، آن‌ها را به شهادت رساندند. از آن زمان تاکنون مردم برای برآورده شدن حاجات خود، نذر نون و ماست را برای این مکان ادا می‌کنند و به همین دلیل این بقعه در میان مردم به «امامزاده ماستی» شهرت یافت.
شیر سنگی امامزاده ماستی؛ نمادی رازآلود
یکی از دیدنی‌ترین و پرجاذبه‌ترین بخش‌های این زیارتگاه، شیر سنگی امامزاده ماستی است که در حیاط بنا قرار دارد. در فرهنگ ایرانی، شیر سنگی معمولاً بر مزار پهلوانان و بزرگان قرار داده می‌شد و نماد شجاعت و پاسداری بود. اما شیر سنگی این بقعه، باور خاصی را به همراه دارد. مردم محلی اعتقاد دارند زنانی که از زیر شکم این شیر عبور کنند، از مشکل نازایی رها شده و صاحب فرزند می‌شوند. این رسم کهن، گرچه پایه علمی و دینی ندارد، اما بخشی از فرهنگ عامه مردم اصفهان و آیینی سنتی محسوب می‌شود.
معماری و کاشی‌کاری‌های نفیس
بنای امامزاده ماستی (درب امام) به فرمان سلطان جهانشاه ساخته شده و کاشی‌کاری‌های معرق و گره‌چینی‌های آن از شاهکارهای هنر ایرانی به‌شمار می‌رود. الگوهای هندسی این بنا بعدها الهام‌بخش پژوهشگران غربی در کشف الگوی مشهور پنروز شدند. همچنین آرامگاه شاعر برجسته قرن ششم، جمال‌الدین عبدالرزاق اصفهانی، در همین مکان قرار دارد.
شجره‌نامه امامزاده ماستی
طبق متون تاریخی و شجره نامه امامزاده ماستی (درب امام)، ابراهیم بن محمد بطحانی از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) است و نسب امامزاده زین‌العابدین نیز با چهار واسطه به امام جعفر صادق (ع) می‌رسد. همین جایگاه خانوادگی و احترام به نسل اهل بیت (ع) سبب شده که این مکان برای قرن‌ها مورد توجه زائران و دوستداران خاندان پیامبر باشد.
نذر امامزاده ماستی و جایگاه فرهنگی آن
ادای نذر امامزاده ماستی که همان نان و ماست است، امروز هم در میان مردم اصفهان رواج دارد. بسیاری از زائران برای گرفتن حاجت، نذری ساده اما پرمعنا از نان و ماست میان نیازمندان پخش می‌کنند. این نذر علاوه بر بُعد مذهبی، یادآور زندگی ساده و پرمعنای گذشتگان و نوعی پیوند فرهنگی میان نسل‌هاست.
عکس‌های امامزاده درب امام ( امامزاده ماستی)
نتیجه‌گیری
امامزاده ماستی (درب امام) اصفهان تنها یک زیارتگاه مذهبی نیست، بلکه مکانی است که در آن تاریخ، هنر، آیین‌های بومی و باورهای مردمی در کنار هم قرار گرفته‌اند. از شیر سنگی امامزاده ماستی گرفته تا نذر نون و ماست و روایت‌های مربوط به شجره نامه امامزاده ماستی، همه نشان می‌دهند که این مکان بخشی زنده از هویت فرهنگی اصفهان و ایران است و مقصدی جذاب برای زائران و گردشگران علاقمند به تاریخ و مردم‌نگاری است.
عکاس: مرجان قربانی
