رود گنگ، شفادهنده و مقدس

دومین رودخانه بزرگ جهان، رود گنگ هند در شبه قاره هند است که در نهایت به خلیج بنگال میریزد. شاید رود هند را بتوان از جاذبه های معروف هند دانست. اگر به عنوان گردشگر وارد هند شوید، صحنه های عجیب و غریبی را در طول این رودخانه مشاهده خواهید کرد. صحنه هایی که گاهی ممکن است آنقدر زیبا باشد که ساعت ها به تماشای آن بنشینید و صحنه هایی که با همان نگاه اول سریع روی برمیگردانید. ما برای گردشگران و مسافرانی که قصد سفر به هند را دارند، تصویری از رود گنگ هند را نشان میدهیم. رود گنگ با فرهنگ، زندگی، عقاید، آداب و روسم و تمام وجوه زندگی مردم هند در آمیخته است.
موقعیت و اطلاعات رود گنگ
رودخانه گنگ همانطور که گفته شد، دومین رود بزرگ و طولانی دنیاست. نام این رود را مردم هندی از الهه هندویی به نام گانگا انتخاب کرده اند. جغرافیدانان، مورخان و اسطوره شناسان همگی، گنگ را به عنوان قلب فرهنگ، سنت و زندگی هندیان میشناسند. به این رود در زبانهای مختلف گنگ، گنگا، گونگ و گانجیز نیز گفته میشود.
طول رودخانه گنگ بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر (هزار و ۵۰۰ مایل) است که از هیمالیا در شمال هند و کشور بنگلادش تا خلیج بنگال جریان دارد. به اعتقاد میلیونها نفر از مردمان بومی هندوستان توانایی های شفادهنده و معجزه آسای این رود، باعث می شود که ناپاکی ها از بدن افرادی که خود را درون آن میشویند، بزداید.
با این حال همین موضوع باعث شده است که رود گنگ هند یکی از ناپاک ترین و آلوده ترین رودخانه های جهان شود. امروزه رودخانه گنگ نه تنها با زباله های صنعتی آلوده می شود که بعضی از آن ها سمی است، بلکه فاضلاب تولید شده توسط انسان و حیوانات، لاشه حیوانات مرده و خاکستر افراد آتش زده به درون این رود ریخته می شود.
جاذبههای رود گنگ هند
جدای از آلودگی هایی که درون رودخانه وجود دارد، بسیاری از مردم مذهبی هند برای انجام مراسمات تطهیر و مذهبی خود به درون رود قدم میگذارند و در اطراف آن مراسمهای مذهبی خود را انجام میدهند. با این حال جدای از تماشایی بودن این صحنهها اکثر گردشگران هند ترجیح میدهند بیشتر به سراغ جاذبههای زیر بروند. چرا که اگر میخواهید از نزدیک به تماشای مراسمات مذهبی انجام شده در رود گنگ هند بروید، باید بوی بد و آلوده آن را نیز تحمل کنید. یکی از این مراسم ها، مراسم قاتهاست.
قاتها | Ghats
در کنار سواحل گنگ، می توانید به همراه دیگر گردشگران به تماشای مردمی بروید که برای دیدن حمامها و مراسم تشییع جنازه گرد هم آمدهاند؛ یک قات، در حقیقت یک سری از مراحل بسیار ساده در پایین رفتن از پلهها و رسیدن به آب است. حمام کردن در رود گنگ هند سنت مقدس هندی است؛ آن ها اعتقاد دارند که این کار تمام گناهان را از بین میبرد. گرچه گردشگران خارجی ممکن است از رفتن به درون آب تیره و گل آلود گنگ احساس راحتی نکنند اما تماشای مردم محلی در هنگام انجام چنین مراسمی و حمام کردن میتواند یک تجربه به یاد ماندنی برای گردشگران باشد.
مراسم تشییع جنازه قاتها، جایی که خانوادهها برای سوزاندن جسد کسانی که مردهاند، جمع میشوند و در نهایت خاکستر آن را به رود گنگ میریزند، یکی دیگر از جاذبه های کنار این رود است. آژانس های بسیار کمی در هند اجازه دارند گردشگران را برای دیدن چنین مراسمهایی ببرند.
همچنین چنین صحنههایی به مذاق بسیاری از گردشگران خوشایند نیست. مراسم قاتها که در وارانسای برگزار میشود، یکی از مهمترین مراسمات تشییع جنازه در هند است.
قایق سواری و رفتینگ بر روی رودخانه
تفریحاتی همچون قایقرانی در رودخانه گنگ به راحتی قابل دسترسی است. اگر ورزشهای ماجراجویی چیزی است که به دنبال آن هستید، میتوانید به مناطق ریشیمش (Rishikesh) و هاریدوار (Haridwar) بروید. در این منطقه رودخانهای سفید و پر شتاب با آب زلال، قایق رانان و کایاک سواران را به چالش میکشد.
قبل از رفتن به قایقرانی در این قسمت از رود گنگ هند بهتر است تمام جوانب ایمنی را انجام دهید. چرا که سرعت آب در قسمتهایی از رودخانه میتواند خطرناک باشد. حتماً به سراغ شرکتهای معتبری بروید که رفتینگ را اجرا می کنند.
اگر جزو مسافرانی هستید که خواهان تجربه ای آرامتر هستند، میتوانید یکی از تورهای قایقرانی را در شهرهایی که گنگ از میان آن میگذرد، انتخاب کنید. سوار شدن بر قایق های توریستی رود گنگ هند که با گلهای رنگارنگ تزئین شدهاند، به شما اجازه میدهد که مردم را در امتداد رودخانه تماشا و شیوههای فرهنگ سنتی هندی را مشاهده نمایید.
واراناسی | Varanasi
شهر مقدس واراناسی محل مهمی برای زائران هندی است. این شهر منحصر به فرد، به گردشگران خارجی و مسافران این فرصت را می دهد تا از نزدیک شاهد مراسمات مردم باشند که در سرتاسر شعبه های رود گنگ برگزار می شود. در این مراسم باید خود را برای قدم زدن و حرکت در میان هرج و مرج بسیار در شهر و در امتداد رودخانه آماده نمایید تا بتوانید از نزدیک به مشاهده رنگ و تجربه قابل دسترسی از واقعیت هند دست یابید.
یوگا | Yoga
در خارج از شهرهای بزرگ و در کنار شعبههای رود گنگ هند، مناطقی برای انجام فعالیتهایی همانند یوگا فراهم شده است. ریشیکش (Rishikesh)، که به عنوان پایتخت هاتا یوگا شناخته میشود، دارای گروه های متعدد یوگا در کنار رودخانه است. شرکت کنندگان پس از تماشای رودخانه مقدس و با داشتن جنگل مرموزی در پشت سرشان به انجام ورزش یوگا می پردازند. هنگامی که در جلسات یوگا شرکت نمیکنید، میتوانید در امتداد رودخانه قدم بزنید یا در شهر ریشیکش سفر کنید و از غذاهای محلی و گیاهی خوشمزه این شهر سفارش دهید.
بنای مذهبی آناپورنا بوهانی | Annapurna Bhavani
بنای مذهبی آناپورنا بوهانی به آناپورنا اختصاص یافته که اغلب به شاختی (Shakti) اشاره میکند. این سمبل زنانگی قدرتمند به شیوههای مختلفی در فرهنگ مردم هند، تجسم داده شده است و اغلب یک ظرف پخت و پز یا قابلمهای برای نشان دادن نقش او به عنوان یک تهیه کننده غذا، در دستش قرار دارد، آنا به معنی غذا و پورنا به معنی رفاه است، در داخل این بنای مقدس هندی نیز یک تصویر طلایی از آناپورنا قرار دارد که تنها برای سه روز در طول سال باز می شود.
این بنای طلایی در نزدیکی یک مکان مقدس دیگر به رنگ نقره ای قرار گرفته که به لرد شانی (Lord Shani) تعلق دارد. حضور آناپورنا در ادیان کشور هند و در این ناحیه، در ماه اکتبر تا نوامبر با برگزاری جشنواره غذا جشن گرفته میشود. بسیاری از زنانی که در این مراسم شرکت میکنند، خود را در آب گنگ کنار این بنا تطهیر میکنند.
تماشای دلفین صورتی گنگ
رود گنگ هند شاهراهی حیاتی برای شهرها و مردمی است که در اطراف آن زندگی میکنند. تعدادی از دلفینهای صورتی و سفید دنیا در رود گنگ وجود دارند که جزو حیوانات نادر دنیا محسوب میشوند. با این حال به دلیل شکار بی رویه این حیوانات برای گوشت و روغن آن ها تعدادشان رو به کاهش است. این امر، به آلودگی صنعتی، کشاورزی و انسانی درون رودخانه نیز افزوده میشود. در نتیجه محیط زندگی دلفینها و دیگر موجودات آبزی درون رودخانه به شدت در خطر است. این دلفین ها به عنوان حیوانات ملی آبهای هند شناخته میشوند و برای اکوسیستم رودخانه بسیار مهم هستند. دلفینها معمولاً به تنهایی یا در گروه های کوچکتر شنا میکنند.
جدای از جاذبههایی که در بالا برای این رود گفته شد، در شهرهایی همانند الله آباد میتوانید سدهایی جالب و پلهای منحصر به فردی را تماشا کنید که بر روی این رودخانه زده شده است. همچنین مراسمها و جشنوارههای برگزار شده در این شهر خود مطلبی جداگانه را میطلبد.
مسائل زیست محیطی رود گنگ
رودخانه هندوستان یک پارادوکس کامل است: رودخانه قدرتمند، چشمههای خنک و پر از آبشار آن در نواحی هیمالیا، زیبایی و زلالی خوبی دارند. اما در جایی که رود گنگ هند با شهرهای پرجمعیت شبه قاره هند همراه میشود و به خلیج بنگال میریزد، آب کریستالی آن به سطلی پر از زباله و لجنهای آلوده به فاضلاب تبدیل میشود. شاید شما هم تصاویر بسیاری از آلودگیهای اطراف این رودخانه دیده باشید. در هر صورت همواره دو تصویر از این رودخانه نشان داده میشود که بسیار با یکدیگر تضاد دارد.
جدای از نگرانیهایی که در مورد آلودگی این رودخانه وجود دارد، حجم آب آن نیز در حال کاهش است. کیفیت آب رودخانه به شدت در حال کاهش است. حوضه رود گنگ یکی از پرجمعیتترین مناطق سکونتی بر روی زمین است و صدها میلیون نفر در کنار آن زندگی میکنند. در نتیجه آب رودخانه بیش از حد مجاز آن آلوده شده است. تلاشهای بسیاری در طول چند سال اخیر برای تمیز کردن تمام آلودگی های این رودخانه از طرف دولت هند و دیگر کشورها صورت گرفته است اما چندان نتیجه بخش نبوده و همچنان این رودخانه بیشتر آلوده می شود.
مهلا نهاردانی