در نیمه نخست قرن یازدهم هجری، شاه عباس فرمان ساخت مسجد شیخ لطفالله را صادر کرد. شاید در نگاه اول عجیب به نظر برسد، اما ساخت این مسجد دقیقاً ۱۸ سال زمان برد. البته اگر از نزدیک شکوه و ظرافت آن را دیده باشید، چنین زمانی برای ساختش کاملاً قابل درک است. آرتور پوپ، تاریخ‌نگار آمریکایی، در توصیف این مسجد جمله‌ای ماندگار گفته است:
«سخت است که این شاهکار را ساخته دست انسان بدانیم.»
با این اوصاف، می‌توان دریافت که صرف این همه سال برای ساخت بنایی با این عظمت، کاملاً منطقی بوده است. طراحی و اجرای مسجد به‌دست استاد محمدرضا اصفهانی، معمار برجسته آن دوره انجام گرفت. جالب اینکه پیش از آغاز پروژه، در همان مکان مسجدی قدیمی وجود داشت و مسجد شیخ لطفالله بر ویرانه‌های آن بنا شد.
در این نوشته که به همراه ویدئو است مختصاً به نقش طاووس بر سقف مسجد شیخ لطفالله می‌پردازیم:
نقش طاووس در گنبد مسجد شیخ لطفالله
یکی از جلوه‌های خاص و غیرمتعارف در معماری مسجد شیخ لطفالله، نقش طاووسی است که در فضای داخلی گنبد دیده می‌شود. طراحی نقش حیوانات در معماری مساجد در گذشته معمول نبوده، اما در این مسجد، طاووس با چنان هنرمندی ترسیم شده که آن را به یکی از شگفتی‌های معماری اسلامی تبدیل کرده است.
لازم است بدانید آنچه دیده می‌شود تصویر کامل و واضحی از یک طاووس نیست، بلکه این نقش با کمک نور ورودی از طاق به شکل پرهای طاووس در مرکز گنبد پدیدار می‌شود. همین وابستگی به نور باعث شده که در هر ساعتی از روز این تصویر قابل مشاهده نباشد. اگر در زمان مناسبی از روز در مسجد حضور داشته باشید، در مرکز گنبد نقش طاووسی را خواهید دید که پرهایش با پرتو نور کامل شده‌اند. این تصویر منحصر‌به‌فرد فقط در برخی ساعات، در بالاترین بخش گنبد دیده می‌شود و مانند آبشاری از نور، زیبایی خود را به نمایش می‌گذارد.
طاووس در تاریخ هنر اسلامی و پیش از اسلام، جایگاه خاصی داشته و در نمادشناسی، نشانی از ذکر و یاد نیکان و انسان‌های بزرگ است. به همین دلیل می‌توان این نقش نوری طاووس را نشانه‌ای از خیر و نیکی دانست.
این طاووس که بازی هنرمندانه نور و سایه‌هاست، به محض اتمام این سازه، بر روی سقف مسجد شکل گرفته است.
