شهر شیراز با آب‌وهوای دلپذیر، مردمانی خونگرم و تاریخ درخشان خود یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری ایران است. بسیاری از بناهای ارزشمند این شهر به دوران زندیه بازمی‌گردد؛ زمانی که کریم‌خان زند شیراز را به عنوان پایتخت خود برگزید. در این دوره، مجموعه‌ای از آثار مهم شامل مسجد وکیل، حمام وکیل، آب‌انبار وکیل و بازار وکیل ساخته شد. در میان این بناها، بازار وکیل شیراز شهرتی خاص دارد و امروزه نیز یکی از پرطرفدارترین جاهای دیدنی شیراز محسوب می‌شود.
بازار وکیل شیراز کجاست؟
بازار وکیل در مرکز شهر شیراز و در محدوده مجموعه تاریخی زندیه قرار گرفته است. وسعت زیاد و وجود چندین ورودی باعث شده دسترسی به آن بسیار آسان باشد. خیابان لطفعلی‌خان زند و خیابان طالقانی از مسیرهای اصلی دسترسی هستند. این بازار پنج ورودی دارد که مهم‌ترین آن در شرق میدان شهرداری واقع شده است.
آدرس بازار وکیل شیراز: بلوار لطفعلی‌خان زند، مرکز شهر شیراز
مسیر دسترسی به بازار وکیل
استفاده از مترو و اتوبوس بهترین روش برای رسیدن به بازار وکیل است، زیرا در این محدوده معمولا با ترافیک و کمبود جای پارک روبه‌رو خواهید شد. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به بازار در خیابان زندیه و نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس در میدان شهدا قرار دارد.
ساعات بازدید و هزینه
ورود به بازار وکیل رایگان است، اما بعید است که میان حجره‌های رنگارنگ آن قدم بزنید و دست خالی بیرون بیایید!
ساعات کاری: از ۹ صبح تا حدود ۱۰:۳۰ شب در نیمه اول سال و تا ۷:۳۰ شب در نیمه دوم سال
روزهای تعطیل: روزهای جمعه و مناسبت‌های مذهبی
بهترین زمان بازدید
بازار وکیل در روزهای غیر از جمعه بسیار پررونق است. اگر به دنبال آرامش بیشتری هستید، ساعات اولیه صبح بهترین زمان بازدید خواهد بود. معماری خاص بازار باعث شده دمای داخلی آن در تابستان خنک و در زمستان مطلوب باشد، بنابراین در هر فصل از سال می‌توانید از این جاذبه دیدنی شیراز بازدید کنید.
تاریخچه بازار وکیل
ساخت این بازار به دستور کریم‌خان زند و با الهام از بازار قیصریه لار آغاز شد. برخی منابع طول مدت ساخت را ۱۹ سال و برخی دیگر ۲۱ سال ذکر کرده‌اند. بازار وکیل در ۱۷ تیر ۱۳۵۱ به ثبت ملی رسید و طی سال‌های مختلف مرمت‌های متعددی روی آن انجام شد. یکی از تغییرات مهم در سال ۱۳۱۵ و هنگام احداث خیابان زند رخ داد که بخشی از کاروانسراهای اطراف بازار تخریب شد.
معماری بازار وکیل شیراز
بازار وکیل در زمینی به وسعت ۲۱ هزار و ۸۴۰ متر مربع بنا شده و طراحی آن به شکل صلیب با دو گذرگاه اصلی شمالی-جنوبی و شرقی-غربی است.
- سقف بلند: ارتفاع سقف حدود ۱۰ متر است که تهویه مناسبی برای فضا فراهم می‌کند.
- مصالح مقاوم: سنگ، آجر، آهک و گچ باعث استحکام فوق‌العاده بنا شده‌اند.
- حجره‌ها: هر مغازه یا حجره دو طبقه دارد و جلوی آن سکویی قرار گرفته که امروزه به عنوان پیشخوان استفاده می‌شود.
- نورگیرها و بادگیرها: روزنه‌های نورگیر (هورنور) و بادگیرهای ساده، روشنایی و تهویه بازار را تأمین می‌کردند.
راسته‌های بازار وکیل شیراز
مانند بسیاری از بازارهای سنتی ایران، این بازار نیز به بخش‌های مختلف تقسیم می‌شود:
- راسته شمالی: شامل سرای احمدی، سرای روغنی و سرای گمرک؛ محل فروش ترمه و کلاه‌های سنتی
- راسته جنوبی یا بازار شمشیرگرها: در گذشته مرکز فروش سلاح سرد بود، امروز صنایع دستی عشایر در آن عرضه می‌شود
- بخش غربی: محل فروش فرش‌های اصیل دستبافت ایرانی
- بخش شرقی یا راسته علاقه‌بندان: دارای ۱۹ طاق و ۳۸ حجره؛ مرکز فروش فرش، عطاری و ادویه
خرید سوغات در بازار وکیل شیراز
بازار وکیل بهترین مکان برای خرید سوغات شیراز است. برخی از محبوب‌ترین کالاها و صنایع دستی عبارتند از:
- خوراکی‌ها: کلوچه شیرازی، نان یوخه، نان برنجی، مسقطی و حلوا مسقطی لاری
- محصولات گیاهی: بهار نارنج، گیاهان کوهی و عرقیات سنتی
- صنایع دستی: گلیم، گبه، فرش دستبافت، ظروف مسی و نقره، خاتم‌کاری، منبت‌کاری و قلم‌زنی
- پوشاک و پارچه: پارچه‌های رنگارنگ و لباس‌های سنتی که توسط خیاطان بازار دوخته می‌شوند
- زیورآلات و محصولات چرمی
جاذبه‌های نزدیک به بازار وکیل
بازدید از بازار وکیل را می‌توانید با دیدن دیگر آثار تاریخی اطراف آن ترکیب کنید:
- مجموعه زندیه: مسجد وکیل، حمام وکیل و آب‌انبار وکیل
- ارگ کریم‌خان زند
- مسجد نصیرالملک
- خانه زینت‌الملک و خانه فروغ‌الملک
- مدرسه خان و موزه پارس
- زیارتگاه شاهچراغ
به دلیل نزدیکی این جاذبه‌ها، امکان بازدید از بیشتر آن‌ها در یک روز وجود دارد.
سخن پایانی
بازار وکیل شیراز تنها یک مرکز خرید نیست، بلکه موزه‌ای زنده از هنر، فرهنگ و تاریخ ایران است. قدم‌زدن در راسته‌های این بازار شما را به قرن‌ها پیش میبرد و همزمان فرصت خرید بهترین سوغات شیراز را برایتان فراهم می‌کند. اگر قصد سفر به شیراز را دارید، بازدید از این بازار را در برنامه خود قرار دهید.
