کلوت‌های شهداد، از شگفتی‌های بی همتای طبیعی در استان کرمان، بخشی از میراث جهانی یونسکو و آثار ملی ایران به شمار می‌آیند. این سازه‌های طبیعی با ساختاری عجیب و منحصر به فرد، هنگامی که از دور به آن‌ها نگاه می‌کنید، تصویری از شهری متروک و باستانی را تداعی می‌کنند.
در مقاله‌ای دیگر از سپاهان توریسم درباره‌ی کویر لوت بخوانید:
تعریف کلوت و چگونگی شکل‌گیری این پدیده طبیعی
کلوت، که در زبان علمی به «یاردانگ» معروف است، به برجستگی‌های نواری شکلی گفته می‌شود که در مناطق بیابانی شکل می‌گیرند. این پدیده طبیعی که قدمت آن به بیش از ۲۰ هزار سال قبل بازمی‌گردد، بر اثر فرسایش هم زمان باد و آب شکل گرفته است. در زبان فارسی، واژه کلوت ترکیبی از «کل» به معنی شهر و «لوت» به معنی کویر لوت است.
وسعت و ویژگی‌های کلوت شهداد
کلوت شهداد، گسترده‌ترین شهر طبیعی کویری جهان است که در دل کویر لوت جای گرفته و مساحتی بیش از ۱۱ هزار کیلومتر مربع دارد. این منطقه عظیم به گونهای است که از دور شبیه به شهری بزرگ با ساختمان‌های بلند به نظر می‌رسد. به همین دلیل، بسیاری از گردشگران آن را «شهر ارواح» می‌نامند، جایی که سکوت و آرامش بی‌نظیرش چشم هر بیننده‌ای را می‌نوازد.
تاریخچه کشف و اهمیت علمی کلوت‌های شهداد
اولین مطالعات علمی درباره کلوت‌ها در سال ۱۳۱۶ توسط محققان اتریشی انجام شد. یافته‌های باستان شناسی در جنوب کلوت شهداد، وجود آثار برنزی و سفالی را که به هزاره دوم و سوم پیش از میلاد تعلق دارد، اثبات کرده‌اند. این شواهد نشان می‌دهد که در گذشته‌های دور، تمدن‌هایی در این منطقه زندگی می‌کردند که شاید بر اثر تغییرات اقلیمی یا سیلاب‌های عظیم نابود شده‌اند.
ویژگی‌های جغرافیایی و دسترسی به کلوت شهداد
کلوت شهداد در ارتفاع ۴۳۰ متری از سطح دریا واقع شده است و از سمت شرق به دشت لوت محدود می‌شود. برای دسترسی به این منطقه بی‌نظیر باید از جاده کرمان به سمت بم حرکت کرد و پس از رسیدن به سیرچ، مسیر شهداد را ادامه داد. مسیر دسترسی تا سیرچ بزرگراه است اما پس از آن، جاده به شکل تک‌بانده و کوهستانی تغییر می‌کند که نیازمند دقت و احتیاط در رانندگی است.
آب و هوا و شرایط طبیعی کلوت شهداد
کلوت شهداد به عنوان گرم‌ترین نقطه زمین شناخته شده است؛ جایی که دمای هوا در تابستان می‌تواند تا ۷۰ درجه سانتی‌گراد هم برسد. در این منطقه پوشش گیاهی بسیار کم است و تنها بوته‌های گز و استراگال در حاشیه‌های کلوت دیده می‌شوند که به دلیل وزش بادهای شدید نمی‌توانند در دل کلوت‌ها زندگی کنند.
رود شور و نقش آن در شکل‌گیری کلوت‌ها
رود شور، تنها رود دائمی کویر لوت، از کوه‌های شمال غرب بیرجند سرچشمه می‌گیرد و پس از طی مسیر طولانی وارد منطقه کلوت‌های شهداد می‌شود. این رود که دارای آب بسیار شور است، در فرآیند فرسایش و شکل گیری دیواره‌های کلوت نقش مهمی ایفا می‌کند.
جاذبه‌های منحصر به فرد اطراف کلوت شهداد
در کنار کلوت‌ها، پدیده‌های طبیعی دیگری مانند پلی گونهای نمکی (شکل‌های شش‌ضلعی نمکی) و نمک‌زارهای منحصر به فرد نیز وجود دارند که به زیبایی‌های کویر افزوده‌اند. همچنین کمپ شهداد، نخستین کمپ کویری با سازه‌های طبیعی و اقامتی «میلیون ستاره‌ای»، امکان تجربه شب‌مانی در دل کویر را برای گردشگران فراهم کرده است.
نکات مهم برای بازدید از کلوت شهداد
بهترین زمان بازدید، فصول خنک سال است، زیرا در تابستان دمای بسیار بالاست.
مناطق کلوت به سه بخش سبز، نارنجی و قرمز تقسیم می‌شوند. برای ورود به مناطق نارنجی و قرمز، دریافت مجوز و همراه داشتن راهنما ضروری است.
همراه داشتن آب کافی، خوراکی، و تجهیزات مناسب از جمله کلاه، عینک آفتابی و کرم ضدآفتاب توصیه می‌شود.
رعایت احترام به فرهنگ محلی و حفظ محیط زیست اهمیت بالایی دارد.
سخن آخر
کلوت شهداد نه تنها یک پدیده طبیعی فوق‌العاده است، بلکه فرصتی بی‌نظیر برای تجربه سکوت و عظمت کویر و تماشای ستارگان در آسمان بی‌کران شب‌های کویری فراهم می‌کند. بازدید از این منطقه با رعایت نکات ایمنی و احترام به محیط زیست، خاطره‌ای ماندگار برای هر گردشگری خواهد بود.
