کلیسای ظهور مسیح بوشهر یکی از بناهای تاریخی و مذهبی مهم این شهر است که در محله کوتـی بوشهر و مجاورت کنسولگری سابق انگلستان واقع شده است. این کلیسا در سال 1911 میلادی (1330 هجری قمری) توسط رالف نارمن شارپ، خاورشناس و کشیش انگلیسی ساخته شد و محل برگزاری آیین‌های مذهبی کارمندان و افسران انگلیسی پیرو کلیسای «انگلیکن» بود.
موقعیت و تاریخچه کلیسای ظهور مسیح
این کلیسا در کنار کنسولگری سابق انگلیس و ساختمان اداره دارایی پیشین شهر قرار دارد و طبق متون، در سال‌های ابتدایی قرن بیستم یعنی حدود سال 1911 میلادی (مطابق با 1330 هجری قمری) ساخته شده است. برخی منابع سال ساخت را حتی 1818 میلادی هم ذکر کرده‌اند، اما بیشتر منابع جدید تاریخ 1911 را دقیق‌تر می‌دانند.
معماری و ویژگی‌های کلیسای ظهور مسیح بوشهر
بنای کلیسا تلفیقی از معماری ایرانی و مسیحی است و دارای عناصر مهمی همچون گنبد گچی، محراب و تالار موعظه بوده که سبک هنری و سلیقه سازندگان را به نمایش می‌گذارد.
در طراحی بیرونی، پلان کلیسا، مستطیلی و ساختمان آن همانند یک صلیب از بالا دیده می‌شود. بخش‌هایی برای دفن مردگان مسیحی، به ویژه کشته شدگان جنگ جهانی اول و عده‌ای از انگلیسی‌ها، در حیاط آن قرار گرفته است. این کلیسا نسبتا کوچک و ساده است و در همسایگی بخش اداری و کنسولگری سابق بوشهر قرار داشته است.
رویدادها و وضعیت فعلی ظهور مسیح بوشهر
پس از مهاجرت و کاهش جمعیت جامعه مسیحیان و ارامنه بوشهر، فعالیت کلیسا از دهه‌های گذشته کم رنگ شد و اغلب متروکه مانده است. مرور زمان و شرایط آب‌و‌هوایی باعث آسیب به بنا شده و بخش‌هایی از گنبد و سقف آن تخریب شده‌اند. با این حال، سازمان میراث فرهنگی تلاش‌هایی را برای ثبت و بازسازی کلیسای ظهور مسیح انجام داده است.
اهمیت فرهنگی و تاریخی ظهور مسیح
کلیسای ظهور مسیح نمادی از همزیستی ادیان و نقش جامعه ارامنه، انگلیسی‌های ساکن و دیگر اقلیت‌های مذهبی در تاریخ بوشهر و جنوب ایران بوده و بخش قابل توجهی از میراث فرهنگی و معماری بندر محسوب می‌شود.
این کلیسا تا سال 1952 میلادی فعال بود اما پس از تعطیلی کنسولگری انگلستان و اخراج انگلیسی‌ها به دنبال کودتای 28 مرداد، متروکه و دچار ویرانی شد. امروزه بنای کلیسا همچنان باقی است اما بخش‌هایی از گنبد و سقف آسیب دیده‌اند و تلاش‌هایی از سوی سازمان میراث فرهنگی برای حفظ و بازسازی آن در جریان است.
کلیسای ظهور مسیح به عنوان نمادی تاریخی و فرهنگی نشان‌دهنده حضور مسیحیان و انگلیسی‌های ساکن بوشهر و نقش آنها در تاریخ این بندر است و تلفیقی از فرهنگ و معماری ایرانی و مسیحی را در خود جای داده است.
