بقعه شیخ ابومسعود رازی یکی از بناهای ارزشمند تاریخی در شهر اصفهان است که پیشینه آن به دوران تیموریان بازمی‌گردد. این بقعه در بهمن‌ماه ۱۳۹۰، پس از انجام مرمت‌های گسترده، با عنوان خانه انقلاب اسلامی و ولایت دوباره گشایش یافت و در دسترس عموم قرار گرفت.
پیشینه تاریخی و جایگاه شیخ ابومسعود رازی
شیخ ابومسعود احمد بن فرات رازی از محدثان و دانشمندان برجسته قرن سوم هجری قمری بود. در محل کنونی بقعه او، در گذشته خانقاه بزرگی قرار داشته که شیخ در آن به ارشاد و راهنمایی مردم می‌پرداخت. پس از درگذشت او، این مکان به آرامگاه و محل تجمع مریدانش تبدیل شد و در دوران حکومت سلطان یعقوب آق‌قویونلو بنای باشکوهی بر آرامگاه او ساخته شد.
این مکان تاریخی در سال ۱۳۱۳ با شماره ۲۱۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در گذشته، این محدوده یکی از قبرستان‌های عمومی اصفهان نیز بوده و شخصیت‌هایی چون حافظ ابونعیم اصفهانی، مورخ و محدث مشهور، در همین محل به خاک سپرده شده‌اند.
ویژگی‌های معماری و هنری بقعه
مجموعه‌ای که به نام «درب شیخ» شناخته می‌شد، دربردارنده یک بقعه، خانقاه و باغی بزرگ بود که بخش‌های زیادی از آن در گذر زمان از بین رفته است. امروز تنها سردر زیبای مزین به کاشی‌کاری نفیس و گنبد پشت آن باقی مانده‌اند.
بر سردر این بقعه، کتیبه‌ای تاریخی از سال ۸۹۵ هجری قمری به چشم می‌خورد که به خط ثلث جلی سفید و ثلث ریز طلایی بر زمینه آبی نوشته شده است. کاتب آن کمال‌الدین بن شهاب یزدی بوده و این کتیبه در دوران یعقوب آق‌قویونلو فرزند اوزون حسن ساخته شده است. پژوهشگران بر این باورند که کاشی‌کاری این سردر الهام‌بخش بسیاری از هنرمندان کاشی‌کار اصفهانی در دوران پس از ایلخانی بوده است.
یکی از جذابیت‌های این بقعه، یادگارهایی است که صوفیان و مریدان شیخ در طول ۵۰۰ سال گذشته بر در و دیوار بقعه با خطوط ریز و خوش نگاشته‌اند و خواندن آن‌ها برای گردشگران، تجربه‌ای متفاوت و سرگرم‌کننده است.
موقعیت و دسترسی
بقعه شیخ ابومسعود رازی در اصفهان، میدان شهدا، خیابان چهارباغ پایین، خیابان جامی قرار دارد و امروزه با عنوان خانه انقلاب اسلامی و ولایت به عنوان یک مرکز فرهنگی و تاریخی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
