در شرق روستای شمس‌آباد شهرستان شهرکرد، غاری شگفت‌انگیز وجود دارد که با نام‌های غار تانا و غار گرز رستم شناخته می‌شود. دلیل این نام‌گذاری، شکل خاص صخره‌های آن است که به گرزی بزرگ شبیه‌اند. این غار به عنوان عمیق‌ترین غار چهارمحال و بختیاری شناخته شده و یکی از جاذبه‌های طبیعی مهم استان است.
ویژگی‌های غار تانا
دهانه ورودی غار بسیار کوچک و به عمق ۷ متر است که در نگاه اول ترسناک به نظر می‌رسد. عمق کلی غار حدود ۲۵۰ متر بوده و دارای۶ چاه عمودی با عمق‌های مختلف (۸، ۲۰، ۱۰، ۸۰، ۲۰ و ۴۰ متر) است. در بخش میانی غار، جریان آبی از شرق به غرب حرکت می‌کند که عمقی کمتر از یک متر دارد.
در این غار می‌توان قندیل‌های پفکی، استلاگمیت‌ها، استلاکتیت‌های زیبا و همچنین گونه‌هایی مانند خفاش، پروانه و حشره‌های خاص مشاهده کرد. چاه شماره ۵ با عمق حدود ۷۰ متر و دو بخش مجزا، ژرف‌ترین قسمت غار به شمار می‌رود.
ساختار زمین‌شناسی و خطرات غارنوردی
غار تانا (گرز رستم) در میان سنگ‌های کنگلومرایی شکل گرفته است. نفوذ آب در طی میلیون‌ها سال باعث ایجاد شکاف‌ها و دالان‌های متعدد شده و همین امر ریزش سنگ را در بخش‌های مختلف به ویژه چاه دوم به موضوعی جدی برای غارنوردان تبدیل کرده است.
نخستین فرود ۳۵ متری به طور کامل به صورت معلق انجام می‌شود. همچنین وجود دو سوراخ و مسیرهای باریک موسوم به «گربه‌رو» خطر سقوط را افزایش می‌دهد. در بخش‌های میانی غار، ترکیب سنگ‌ها به آهکی تغییر کرده و شباهت‌هایی با غارهای غرب کشور مانند غار پراو پیدا می‌کند.
کشف غار و نام‌گذاری تانا
کشف این غار به یک چوپان در کوه‌های زنگیان شهرکرد بازمی‌گردد. پس از آن، گروهی از غارنوردان و غارشناسان از شهرهای شهرکرد، اصفهان، کرمان و کرمانشاه به بررسی آن پرداختند. در پیمایش اولیه، تیم موفق شد پس از عبور از تونل‌های باریک و چند چاه عمودی تا عمق حدود ۲۱۰ متر پیشروی کند.
به گفته سمیرا زارعی، سرپرست تیم اکتشاف، در این مسیر قندیل‌های زیبا و جریان آب مشاهده شد اما به دلیل کمبود تجهیزات ادامه مسیر امکان‌پذیر نبود. در نهایت، اعضای گروه نام تانا را برای این غار پیشنهاد کردند.
