تکیه مادر شاهزاده تخت فولاد اصفهان: جواهری از معماری صفوی

در گردش میان تخت فولاد اصفهان، تکیه مادر شاهزاده با تابش نور پاییزی بر نمای خویش، بازدیدکننده را به جهانی از روشنایی و تاریخ می‌برد. معماری باشکوه تکیه مادر شاهزاده تخت فولاد از نخستین لحظه ورود، دل‌ها را تسخیر می‌نماید.

معماری تکیه مادر شاهزاده: شاهکار چهارایوانی

تکیه مادر شاهزاده بر پایه‌ای مربع‌شکل با اضلاع ۵۰ در ۵۰ متر استوار است و بیش از ۲۵۰۰ متر مربع مساحت دارد. این بنا به شیوه چهارایوانی طراحی شده و از هر سو، شاه‌ نشین‌هایی مزین دارد؛ بزرگ‌ترین آن‌ها، شاه‌ نشین شرقی است.

هنرهای تزیینی معماری تکیه مادر شاهزاده بی‌همتاست: کاشی‌ کاری‌های نفیس، آینه‌ کاری‌های درخشان، گچ‌ بری‌های ظریف و نقاشی‌های استادانه، دیوارها و سقف‌ها را آراسته‌اند. خطوط خوشنویسان برجسته قرن ۱۳ قمری و حجارکاری‌های والای عصر بر سنگ‌های قبور، تکیه مادر شاهزاده را به گنجینه‌ای از تاریخ بدل ساخته است.

در گذشته، تکیه مادر شاهزاده تخت فولاد مرکزی برای آیین‌های مذهبی و مراسم عزاداری بود. این بنای تاریخی با قدمت و نگارگری‌های گران‌ بها، یکی از جواهرات معماری صفوی به شمار می‌رود.

موقعیت و ثبت ملی تکیه مادر شاهزاده تخت فولاد

تکیه مادر شاهزاده در محله تخت فولاد اصفهان، واقع در تقاطع خیابان خوانساری و سعادت‌ آباد قرار دارد. این اثر دوران صفویه در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ با شماره ۹۰۷۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

ریشه نام و تاریخ تکیه مادر شاهزاده

نام تکیه مادر شاهزاده ریشه در روایتی تاریخی دارد. سلطان محمد میرزا، ملقب به سیف‌ الدوله و فرزند فتحعلی شاه، در سال ۱۲۴۰ قمری بر اریکه حکومت اصفهان تکیه زد. در سال ۱۲۴۶ قمری، مریم خاتون گرجی، دایه شاهزاده، درگذشت و شیخ محمدتقی رازی را وصی خویش برگزید. بر اساس وصیت وی، در محل کنونی آرامگاه مادر شاهزاده به خاک سپرده شد.

دو سال پس از آن، علامه رازی نیز درگذشت و روبه‌روی مرقد مادر شاهزاده مدفون گردید. بنایی باشکوه بر این دو آرامگاه برپا شد. آرامگاه مادر شاهزاده با ابعادی حدود دو ذراع طول و نیم ذراع ارتفاع، از مرمر سفید بی‌نقص تراشیده شده و شاهکاری از استاد محمدحسین حجار اصفهانی است.

کتاب گلشن اهل سلوک: معرفی بزرگان تخت فولاد

کتاب «گلشن اهل سلوک» تألیف رحیم قاسمی (زیر نظر اصغر منتظرالقائم)، به معرفی عالمان، حکیمان و دانشمندان تخت فولاد اصفهان می‌پردازد. این منبع ارزشمند، راهنمایی جامع برای شناخت عمیق‌تر تاریخ تکیه مادر شاهزاده فراهم می‌آورد.

تکیه مادر شاهزاده تخت فولاد، یادگار شکوه صفویه و میراثی ماندگار است. بازدید از این بنای تاریخی، تجربه‌ای بی‌بدیل از هنر و تاریخ ایران را به ارمغان می‌آورد.

عکس‌های تکیه مادر شاهزاده تخت فولاد اصفهان