علم‌کوه، مشتاقان صخره‌نوردی را به چالش میکشد!
علم‌کوه با ارتفاع ۴۸۵۰ متر از سطح دریا، پس از دماوند، دومین کوه مرتفع سرزمینمان ایران است. این کوه، در منطقه تخت سلیمان کلاردشت استان مازندران واقع شده است. شهرت این قله، به خاطر دیواره صخره‌ای است که در دامنه‌ی شمالی آن واقع شده است که مرتفع‌ترین و فنی‌ترین دیواره صخره‌نوردی در ایران است. این دیواره در سرزمینمان جایگاهی مانند دیواره قله کی ۲ رشته کوه هیمالیا را داراست. ارتفاع دیواره علم کوه، ۵۵۰ متر و با احتساب یخچال آن به ۸۰۰ متر می‌رسد و از سنگ گرانیت، تشکیل شده است.
منطقه تخت‌سلیمان (علم‌کوه) در مرکز رشته کوه البرز و رشته کوه‌های تخت‌سلیمان قرار گرفته و قسمت بزرگی از آن، تحت عنوان البرز غربی محسوب می‌گردد. این ناحیه بزرگ کوهستانی، با داشتن حدود تقریبی ۲۰۰ قله بالای ۴۰۰۰ متر، از شمال به سواحل دریای مازندران و از غرب به دره رودخانه کرج چالوس، از شرق به منطقه الموت و سه هزار و از جنوب به منطقه طالقان محدود می‌گردد. یخچال‌ها، برف‌چال‌ها و دیواره‌های این منطقه، از جمله مشهورترین ارتفاعات ایران و آشنا برای کوهنوردان خارجی است. این منطقه، از شمال به شهرهای چالوس، سلمان‌شهر، تنکابن و مناطق جنگلی؛ از جناح شرقی، محاط به دره رودخانه چالوس و از جناح غربی، محدود به دره بزرگ سه هزار و بالاخره از جنوب و جنوب غربی، به دره‌های طالقان و الموت منتهی می‌گردد.
مسیرهای صعود به علم‌کوه متعدد هستند: مسیر دیواره صخره شمالی، مسیر سرچال به علم چال، گرده آلمان‌ها، برف‌چال و حصارچال که مناسب‌ترین و ساده‌ترین مسیر صعود است. دشت حصارچال که در ارتفاع ۳۷۵۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است، یکی از زیباترین و بکرترین دشت‌های کوهستانی ایران است که دورتادور آن را قلل شرقی علم‌کوه فراگرفته است. این منطقه در پاییز و زمستان، با برف بسیار سنگین، طوفان، بوران و ریزش متوالی بهمن‌های سنگین همراه است. این وضعیت، در بهار نیز ادامه دارد؛ اما از اوایل تا اواخر تابستان، هوا معتدل‌تر است و این منطقه بسیار سرسبز و پر از چشمه است؛ به گونه‌ای که انگار گوشه‌ای از بهشت است. باد غالب منطقه هم از جناح غربی و منطقه سه هزار می‌وزد. برای رسیدن به حصارچال، از مرزن‌آباد جاده چالوس به کلاردشت بخش حسن‌کیف و آبادی رودبارک بروید. در روستای رودبارک، هیئت کوهنوردی استان مازندران، استراحتگاهی را برای کوهنوردان ساخته است که قبل یا پس از صعودشان، می‌توانند جهت استراحت و آماده‌سازی، به آن‌جا بروند. این قرارگاه که بیشتر شبیه به سوییت است، اتاق‌هایی هم جهت شب‌مانی دارد. از قرارگاه می‌توان با ماشین کمک‌دار به ونداربن و از آن‌جا تا گلوگاه پیش رفت. از گلوگاه تا خود حصارچال، حدود ۲ ساعت کوهپیمایی سبک دارد که حتی می‌توان کوله‌ها را از طریق چارپایانی مانند قاطر به منطقه برد. دشت حصارچال، مکانی فوق‌العاده مناسب جهت کمپینگ است. در این دشت، هیچ خبری از تکنولوژی و سازه‌های بشر نمی‌بینید. فقط طبیعت است و کوهستان. این دشت، حتی برای افرادی که کوهنورد نیستند ولی دوست دارند مدت زمانی را در جایی دنج و بکر در دل طبیعت بگذرانند، بسیار مناسب است. فقط کافی‌ست کوله‌بار خود را جمع کنید و با حدود دو ساعت کوهپیمایی سبک، وارد این قسمت از بهشت شوید. جایی دنج کنار چشمه ساری در مراتع سرسبز، کمپ بزنید و در دل گرمای تابستان، از آب و هوایی خنک و دلچسب در منطقه‌ای بکر لذت ببرید. در این دشت سرسبز می‌توانید قدم زده و از نجوای صدای پرندگان و آب چشمه‌سارها و هوای پاک کوهستان لذت ببرید. اگر هم خواهان کوهنوردی باشید، از این دشت، از یال شرقی علم‌کوه موصوم به مرجیکش، بین ۴ تا ۵ ساعت می‌توانید به قله علم کوه صعود کنید که صعود مستلزم توانایی کوهنوردی و داشتن ابزار لازم جهت صعود است. منطقه علم‌کوه و حصارچال، مانند سبلان دارای یخچال‌های بزرگ دایمی است که از هر سوی آن‌را در بر گرفته‌اند که نمای ویژه‌ای به دشت و کوهستان بخشیده‌اند. شاید پس از دیواره علم‌کوه، وجود همین یخچال‌ها و مراتع باشد که آن را به آلپ ایران مشهور کرده است. با این حال، مراقب باشید که این یخچال‌ها برای برف بازی و اسکی، اصلاً مناسب نیستند.
اطراف دشت دیگر قله‌های بالای ۴۰۰۰ متری وجود دارند. قله تخت‌سلیمان با ارتفاع ۴۷۷۰ متر یکی دیگر از جذابیت‌های صعود به این منطقه است. این کوه اساطیری که تا چند سال قبل آثار «چوب و الوار» برفراز آن قابل رویت بود، گویا جایگاه نزول پیامبرانی چون نوح و سلیمان بوده است. به دلیل اهمیت این موضوع، قلل این منطقه را «تخت‌سلیمان» می‌نامند. کوهنوردانی که در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ به قله تخت سلیمان صعود کرده‌اند، همگی آثار الوار را روی قله‌های آن دیده‌اند. این نکته حایز اهمیت است که بدانیم از ارتفاع حدود ۴۲۰۰ متری به بعد دیگر هیچ پوشش گیاهی رشد نمی‌کند و وجود این الوار، خود می‌تواند داستان جالبی باشد.
علی فتحی – راهنمای تور
