گردشگری کشور، گردشگری سلامت
گردشگری سلامت شاخه‌ای از گردشگری است که در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است. این شاخه شامل دو زیرشاخه گردشگری پزشکی و تندرستی می‌باشد. آمار و ارقام جهانی حاکی از تأثیرات ژرف این نوع گردشگری در اقتصاد کشورها به‌خصوص کشورهای درحال‌توسعه است. ترویج گردشگری سلامت به دلیل عدم نیاز به خروج نیروهای تخصصی از کشور و ایجاد اشتغال غیرمستقیم در سایر بخش‌ها، توسط بسیاری از صاحب‌نظران برای کشورهای درحال‌توسعه که دارای مزیت‌های منطقه‌ای و فرهنگی، زیرساخت‌های کافی و منابع طبیعی و انسانی مناسب هستند توصیه می‌شود. کشور ما در زمینه امکانات و زیرساخت‌های پزشکی و وجود متخصصان، در شرایط خوبی قرار دارد و باید از این فرصت استفاده کند.
توسعه صنعت گردشگری برای کشورهای درحال‌توسعه که با معضلاتی چون نرخ بیکاری بالا، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک‌محصولی مواجه‌اند، از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این میان گردشگری سلامت به دلیل ظرفیت بالای آن برای ایجاد درآمدهای ارزی و اشتغال‌زایی از طریق صادرات خدمات درمانی و سلامت و کمک به کشور برای تعامل سازنده با منطقه، جهان بین‌المللی و ترویج همگرایی داخلی از اهمیت استراتژیک بالایی برای اقتصاد و جامعه‌ی کشور برخوردار است. ایران بنا بر دلایل مختلف استعداد و ظرفیت تبدیل‌شدن به یک مقصد پیشرو در حوزهی گردشگری سلامت به‌ویژه در سطح منطقه خاورمیانه و جهان را دارد.
موقعیت ویژه‌ی جغرافیایی سیاسی کشور در منطقه‌ی خاورمیانه و مجاورت با ۱۵ کشور درحال‌توسعه‌ی که دارای ضعف‌های اساسی درزمینه‌ی زیرساخت‌ها و کیفیت خدمات پزشکی و ظرفیت‌های گردشگری سلامت هستند یکی از دلایل مستعد بودن ایران در حوزهی گردشگری سلامت است.
از طرفی پایین بودن هزینه‌ی تمام‌شده‌ی خدمات پزشکی و سلامت در ایران از دیگر مزیت‌های رقابتی کشور در حوزهی گردشگری سلامت است.
از دیگر دلایل این رشد برخورداری ایران از پزشکان دارای نام و دارای توانمندی‌های بالا در حوزه‌های درمان و کادر پزشکی ماهر و آموزش‌دیده در بخش درمانی نسبت به سایر کشورهای منطقه‌ی خاورمیانه است، به‌طوری‌که ایران پیشرو در حوزهی توسعه‌ی علم سلامت در منطقه است.
همچنین ایران به دلیل برخورداری از حدود ۳۰۰ چشمه‌ی معدنی با خاصیت درمانی باقابلیت سرمایه‌گذاری و توسعه در اکثر نقاط کشور از دیگر ظرفیت‌های بالای کشور برای توسعه‌ی گردشگری سلامت است. اقلیم و آب‌وهوای متنوع و مطبوع‌تر و منابع گردشگری غنی نسبت به سایر کشورهای مجاور منطقه و تشابهات و ارتباطات فرهنگی برای بیشتر کشورهای همسایه از دیگر دلایل بالا بودن این نرخ رشد است.
درواقع فرصت‌های موجود در سطح بین‌المللی و تقاضای رو به رشد برای این نوع از گردشگری، پتانسیل بسیار بالای این صنعت برای کمک به رشد و توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی ازیک‌طرف، توسعه‌ی این صنعت می‌تواند گامی اساسی برای دستیابی به اهداف مندرج در چشم‌انداز ۲۰ ساله توسعه و برنامه‌های بهبود و توسعه‌ی اقتصادی کشور باشد.
گردشگری و گردشگری سلامت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و استراتژیک ترین انواع گردشگری می‌تواند یک ابزار مهم برای رشد و پویایی اقتصادی کشور موردتوجه قرار گیرد. در این میان یکی از موضوعات کلیدی برای توسعه موفقیت‌آمیز و رقابتی گردشگری سلامت جذب، بسترسازی و حمایت از کارآفرینی و بسترسازی برای جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، اعم از داخلی و خارجی است همچنان که در سند اقتصاد مقاومتی رهبری تأکید ویژه‌ای بر آن شده است. جای هیچ تردیدی نیست که استفاده از منابع سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی یکی از اصلی‌ترین راهکارهای توسعه اقتصادی با استفاده از ابزار توسعه‌ی گردشگری سلامت است و به راهکارهای سنتی و کلاسیک تأمین منابع و اتکا بر درآمدهای نفتی دولت برای توسعه‌ی زیرساخت‌های گردشگری منسوخ‌شده است. همچنین برخورداری از یک برنامه‌ی استراتژیک منسجم، آموزش و توسعه‌ی منابع انسانی، بازاریابی و برندینگ گردشگری سلامت و تسهیل روادید و ورود و خروج بیماران بین‌المللی از بازارهای هدف گردشگری سلامت در افق چشم‌انداز توسعه‌ی این صنعت از مهم‌ترین عوامل کلیدی موفقیت در این صنعت پویا و رو به رشد است. به همین منظور حدود ۲ سالی است که شورایی با عنوان شورای راهبری گردشگری سلامت کشور باهدف ساماندهی و سیاست‌گذاری و هم‌افزایی بیشتر بین دستگاه‌های دخیل در توسعه‌ی گردشگری سلامت شکل‌گرفته است.
عاطفه باغبانی – کارشناس ارشد جهانگردی
