یخچال بیارجمند / سایت گردشگری سپاهان
یخچال بیارجمند / سایت گردشگری سپاهان
در کشور ما ایران ساخت یخچال از دیرباز مرسوم بوده است علت آن نیز آب و هوای گرم و خشک بسیاری از مناطق ایران و نیاز وافر و مسلما ضروری مردم به یخ برای نگهداری مواد غذایی در فصول گرم سال بوده است این یخچال ها بیشتر در شهر هایی مانند یزد و کرمان که جزو شهرهای گرم و خشک کشور محسوب می شوند بیشتر دیده می شود یکی از بزرگترین یخچال‌های ایران، یخچال میبد است. قطر دهانه چال آن ۱۳ متر و عمق آن حدود ۶ متر است. در دور تا دور این چال یک سکو جهت رفت‌وآمد به عرض ۵/۱ متر وجود دارد یخچال بیارجمند نیز به همین دلیل ساخته شده است تا یخ مورد نیاز مردم روستا را در تابستان فراهم سازد. نحوه کار این یخچال ها به این صورت می باشد که در زمستان آب کاریز را به سوی یخچال هدایت می کردند و منتظر یخ زدن آن می شدند و پس از یخ زدن آب مقدار دیگری آب را روانه یخچال می کردند علت اینکه آب را کم کم روانه یخچال می کردند این بود که اگر مقدار زیادی آب یکباره وارد می شد لایه رویی یخ زده و لایه زیرین امکان یخ زدن نداشت چون یخ خود یک لایه عایق حرارت است یخچالها اغلب دو در داشته‌اند، یکی در سمت شمال بین محل یخ بند و چال دیگری در سمت جنوبی یخچال. در زمستان از در شمالی استفاده می شده و یخ را از یخ بند به داخل یخچال می‌آوردند و از طریق شیبی که بین در و چال بوده، یخ را به داخل یخچال سر می‌داند. در سمت جنوبی هنگام تابستان باز می شده و یخچال دار از طریق این در یخ را تحویل مردم می داده است. این خود یکی از نشانه های نبوغ و دانش توامان با هنر در ساخت این یخچالها می باشد متاسفانه سالهای بسیاری با گذشت زمان یخچال بیارجمند کارایی خود را بدلیل فرسایش از دست داده بود و ساختمان هم دچار ریختگی و خرابی شده بود اما خوشبختانه توسط آثار باستانی شهر در دست تعمیر واقع شده است و به طور کامل مرمت گردیده است.
نویسنده : مرضیه معنوی
