رشته کوه های هیمالیا را رشته کوهی با بلندترین قلل دنیا می شناسند. این رشته کوه در میان ۹ کشور کشیده شده و حدود ۲۰ قله مرتفع دارد که برای کوهنوردان بسیار جذاب است. در میان قلل بلند هیمالیا، قله ای در پاکستان وجود دارد که نه تنها کوهنوردان بسیاری را به سمت خود جذب می کند، بلکه کشته های بسیاری هم داده است. به همین خاطر به آن قله و کوه قاتل نیز گفته می شود. قله و کوه نانگا پاربات یکی از چالش برانگیزترین و خطرناک ترین کوه ها و قله های هیمالیاست که از سرتاسر دنیا، کوهنوردانی برای فتح آن راهی پاکستان می شوند. مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله) شما را با کوه قاتل، کوه نانگا پاربات و هر آنچه که باید درباره آن بدانید، آشنا می نماید.
قله نانگا پاربات
اگر بخواهیم قله های مرتفع هیمالیا را براساس ارتفاع آن ها از سطح دریا به ترتیب بنویسیم، در این لیست کوه نانگا پاربات رتبه نهم را با ارتفاع ۸۱۲۶ متر به خود اختصاص می دهد. نانگا پاربات یا به زبان اردو نانگا پربت کلمه ای به معنی “کوه عریان” است. نامی که به واقع نشان دهنده واقعیت این قله بوده و مهم ترین خصوصیت آن را در این سال ها نشان می دهد.
با این وجود برای آن، نام دیگری هم در نظر گرفته اند. بعضی به آن کوه دیامیر به معنی سلطان کوه ها نیز می گویند. این قله با دارا بودن ارتفاع نسبی ۴۶۰۸ متری به کوهستان قاتل هم مشهور است. کوه و قله ای که از آن سخن می گوییم در حقیقت در ناحیه غربی رشته کوه هیمالیا قرار گرفته است. از جمله ویژگی های مهم کوه نانگا پاربات که شاید یکی از دلایل سختی صعود به این قله باشد، مجزا بودن خط الراس این قله از دیگر قلل رشته کوه هیمالیاست. این قله توسط رودهای ایندوس و آستوری محاصره شده است.
از قله های نزدیک این کوه می توان به قله های راخیوت (Rakhiot Peak)، قله چونگرا (Chongra Peak)، قله مازنو (Mazeno Peak)، قله روپال (Rupal Peak)، قله لایلا (Laila Peak) در نزدیکی دره روپال و قله شایگیری (Shaigiri) اشاره کرد.
این کوه در حدود ۴۰۰۰۰۰ سال پیش و از برخورد شبه قاره هند به قاره اوراسیا به وجود آمد و همچنان در حال رشد است. سرعت رشد این کوه، بالاست.
داستان پیدا شدن قله
اروپاییانی که در قرن نوزدهم وارد پاکستان شده بودند، این کوه بلند را تنها یافتند. در سال ۱۸۵۴ دو برادر آلمانی با نام شلانتوئیت به این منطقه سفر نمودند. آن ها اولین کسانی بودند که از این کوه، عکسی تهیه کردند و آن را به دیگر کوهنوردان آلمانی شناساندند. در سال های بعد، کوهنوردان آلمانی که امکان صعود به کوه های اورست را در تبت نداشتند، تصمیم گرفتند تا به قله کوه نانگا پاربات در پاکستان صعود نمایند.
گروه هایی که به کوه قاتل صعود داشته اند
در سال ۱۸۹۵ فردی به نام آلبرت اف. مومری (Albert F. Mummery) صعود به کوه نانگا پاربات را شروع نمود و تا ارتفاع ۶۱۰۰ متری بالا رفت. متاسفانه این کوهنورد و دو محلی که با او همراه بودند، پس از عبور از صفحه دیامیر (Diamir) و رسیدن به صفحه راخیوت (Rakhiot Face) با ریزش بهمن، جان خود را از دست دادند. در نتیجه موفق به فتح آن نشدند. این گروه اولین قربانیان کوه قاتل بودند.
در دهه ۱۹۳۰ کوهنوردان آلمانی به دلیل اینکه امکان ورود به تبت را نداشتند، بنابراین زمانی که از فتح دیگر قله هایی مانند کانچنجونگا و در نهایت کی ۲ ناامید شدند، به سراغ کوه نانگا پاربات آمدند. این گروه در سال ۱۹۳۲ صعود خود را به قله شروع نمودند اما تنها توانستند خود را به قله راخیوت در شمال شرقی آن برسانند. با این حال این گروه، سریع ترین راه به سمت قله را نشانه گذاری کردند. رهبر این گروه ویلی مرکل (Willy Merkl) دوباره گروه دیگری از کوهنوردان ماهر را در سال ۱۹۳۴ رهبری نمود.
این گروه توانستند تا ارتفاع ۷۹۰۰ صعود نمایند. متاسفانه، در راه برگشت، ۹ نفر از این گروه جان خود را در طوفانی که به وجود آمده بود، از دست دادند. تنها فرد این گروه آنگ تسرینگ (Ang Tsering) پس از ۷ روز کلنجار رفتن با طوفان نجات پیدا کرد.
گروه آلمانی که در سال ۱۹۳۹ قصد صعود به این قله را داشتند، قبل از صعود، در هند دستگیر و کشته شدند و تنها فردی که توانست از این گروه فرار کند، داستان زندگی اش فیلم “هفت سال در تبت” را شکل داد.
در سال ۱۹۵۳ کوهنورد استرالیایی به نام هرمان بوهل (Hermann Buhl)، به همراه گروهی صعود به کوه را شروع نمود. متاسفانه تمام اعضای این گروه در هنگام صعود که شامل ۳۱ نفر می شدند، جان خود را از دست دادند و هرمان بوهل به تنهایی و بدون اکسیژن صعود خود را ادامه داد. این شخص اولین کوهنوردی بود که توانست به تنهایی ۱۳۰۰ متر انتهایی را طی نماید و همچنان پس از گذراندن مشقات بسیار و پس از ۴۰ ساعت ماندن در کوه، دوباره برگردد.
در نتیجه این کوهنورد استرالیایی، اولین فردی شد که توانست تمام ۸۰۰۰ متر کوه نانگا پاربات را بپیماید. فیلم نانگا پاربات به کارگردانی هانس ارتل از این ماجرا ساخته شد.
گروه بعدی که در سال ۱۹۳۷ به رهبری کارل وین (Karl Wien) از همان مسیر کوهنوردان آلمانی حرکت کردند، شامل ۱۶ نفر بودند. این گروه نیز کاملا در کوه نانگا پاربات کشته شدند. پس از کشته شدن این گروه، لقب کوه قاتل به کوه نانگا پاربات داده شد.
گروه های صعود کننده به این کوه در فصل های مختلف سال، بسیار زیاد بوده و همچنان مرگ های بسیاری را در پی داشته است. گروه های بسیار دیگری که در سال های اخیر برای فتح قله کوه نانگا پاربات حرکت کرده اند، نیز با چنین ماجراها و اتفاقاتی روبرو شده اند.
آخرین گروهی که به این قله در صعود زمستانی ۱۳۹۷ صعود نموده اند، در همین روزهای ۱۱ اسفند هستند که متاسفانه به دلیل طوفانی شدن هوا، در آن ارتفاع گیر افتاده اند. از طرفی هلی کوپتر امداد کوهستان پاکستان نیز، به دلیل جنگی که بین دو کشور پاکستان و هند رخ داده، برای نجات آن ها فرستاده نشده است. امیدواریم اتفاقی برای این گروه نیفتد.
اولین فتح این قله
کوه نانگا پاربات برای اولین بار در زمستان و در ۲۶ فوریه سال ۲۰۱۶ توسط هیات اعزامی متشکل از افرادی به نام علی صدپارا (Ali Sadpara)، الکس تکسیکون (Alex Txikon) و سیمون مورو (Simone Moro) فتح گردید. این گروه اولین گروهی بودند که توانستند صعود موفقی داشته باشند.
تعداد کشته ها در کوه نانگا پاربات
هر چند که اولین رتبه را در میان کوه های ۸۰۰۰ متری و تعداد کشته ها، قله کوه آناپورنا به خود اختصاص داده است. با این حال، کوه نانگا پاربات از این نظر دومین جایگاه را به خود اختصاص داده است. بیش از ۶۰ کشته را تاکنون برای این کوه شمرده اند.
کشتار مشهور سال ۲۰۱۳
در ماه ژوئن سال ۲۰۱۳، گروه اعزامی برای فتح قله شامل ۱۰ نفر توسط افرادی در لباس های شبه نظامیان پاکستانی کشته شدند. طالبان پاکستان، مسئولیت این حمله را به عهده گرفت و آن را انتقام گیری از حملات هواپیمایی بدون سرنشین آمریکایی و کشته شدن یکی از رهبرانشان به نام ولی الرحمان دانست. در گروه کوهنوردی کشته شده، ۵ کوهنورد اوکراینی، ۲ کوهنورد چینی، یک کوهنورد آمریکایی و راهنمای پاکستانی آن ها حضور داشتند. یک باربر نیز در این گروه بود که کشته شد.
کوهنوردان ایرانی و چالش مرگبار قله نانگا پاربات
از کشورمان ایران نیز، کوهنوردان بسیاری تلاش نموده اند تا این قله مرتفع در دنیا را فتح نمایند. در این میان، گروه های صعود به این قله، در سال های ۱۳۸۷، ۱۳۸۹، ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ به امید فتح کوه قاتل به این استان از پاکستان سفر کرده اند. اولین گروهی که برای فتح قله کوه نانگا پاربات رفتند، گروهی متشکل از ۷ کوهنورد بود که دو نفر از آن ها جان خود را در حین صعود از دست دادند. افراد این گروه شامل لیلا اسفندیاری، کاظم فریدیان، سهند عقدایی، محمد نوروزی، حسین ابولحسنی، احسان پرتوی نیا و سامان نعمتی می شد. از این گروه، متاسفانه سامان نعمتی جان خود را در این گروه و برنامه صعود از دست داد. لیلا اسفندیاری اولین زن ایرانی بود که توانست این قله را فتح نماید.
پس از این گروه، در سال ۱۳۸۹، عظیم قیچی ساز، توانست قله را فتح نماید.
رضا شهلایی در خرداد ماه ۱۳۹۶، این قله را فتح نمود و در نهایت در سال ۱۳۹۷ آخرین کوهنورد ایرانی که توانست کوه نانگا پاربات را فتح نماید، شخصی به نام علیرضا نوروزی بود.
مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله)
مهلا نهاردانی
